Razvoj automobilske industrije u Srbiji
Nosilac razvoja automobilske industrije u Srbiji je Fabrika automoblia Zastava iz Kragujevca. Osnovana je 1953 . godine i od tada je iz ove fabrike izašao veliki broj automobila koji su postali prepoznatljivi simboli naše zemlje. Već prve godine poslovanja proizvedeno je 162 vozila.
Bili su to terenci Jeep Willys. Sledeće godine potpisan je ugovor o otkupu licence Fiata. Iste godine započinje montaža prvih primeraka Fiat AP – 55, Fiat 1 400 BJ i Fiat 1 100 B. Popularni Fića, odnosno Zastava 750, počeo je da se proizvodi 1955 . godine. Fića se razvio na osnovu modela Fiat D, koji je imao motor od 600 kubika.
U njega je potom ubacivan motor od 750 kubika. Fića je postao brend Jugoslavije, neizostavni simbol koji se proizvodio čitavih 30 godinaa bez kog se razvoj automobila nije mogao zamisliti. U jednoj anketi iz 2000 . godine, proglašen je za auto milenijuma u SR Jugoslaviji. Za trideset godina proizvedeno je više od 900 000 fića. Od 1955 . godine broj proizvedenih vozila stalno se povećavao. U narednim godinama izgrađeni su prateći pogoni koji su obezbedili proizvodnju čak 13 719 vozila godišnje. Taj broj se višestruko povećao šezdesetih godina.
Tokom 1968 . godine proizvedeno je 53 493 automobila, da bi se istovremeno kapacitet proizvodnje povećao na 85 000. Rekordna godina za Zastavu bila je 1989. Tada je u sopstvenom proizvodnom programu proizvedeno 180 950, a u industrijskoj kooperaciji 42 614 automobila i 4 827 kamiona od kojih je ogroman broj dostupan bio za otkup polovnih automobila širom Srbije poput Niša, Užica, Novog Sada i drugih, ali kao i za otkup automobila i polovnih vozila Beograd. Te godine ostvaren je prihod koji je iznosio gotovo milijardu američkih dolara. U Zastavinu proizvodnju bilo je uključeno 280 preduzeća iz 130 gradova tadašnje Jugoslavije. Zastava i Iveko su 1991 . godine osnovali firmu Zastava kamioni, čiji je proizvodni kapacitet iznosio 11 000 kamiona.
Raspad države negativno se odrazio na poslovanje Zastave. Period od 1991 . do 1998 . godine predstavlja najteži period u životu auto industrije u Srbiji. Nakon dugogodišnje stagnacije, firma je te godine ponovo pokrenula življu proizvodnju. Međutim, Zastava je već sledeće godine stradala u bombardovanju. Uništeno je 160 000 kvadratnih metara proizvodnih površina. Iste godine su ipak počeli da se proizvode prvi automobili. Danas Zastava ima strateškog partnera Fiat, uz pomoć koga je počela proizvodnja novih modela po evropskim standardima. Broj kapaciteta se znatno povećao, kao i izvoz poslednjih godina. Do danas su u Zastavi proizvedeni brojni modeli automobila, među kojima su najpopularniji bili Zastava 1 300 ( Tristać ), Zastava 101, koja je 1981 . godine proglašena za automobil decenije, Jugo 45, Zastava 128, Florida… Stare modele zamenili su savremeni automobili, kao što su Zastava 10 (Fiat Punto) i Fiat 500. Fabrika automobila Zastava na taj način svrstala je Srbiju među retke zemlje sveta u kojima se proizvode automobili. Iako ona i dalje ne može da konkuriše velikim svetskim proizvođačima, ostavila je i i dalje ostavlja svoj trag u auto industriji.